فرآیند طراحی و ساخت سولههای اسکلت فلزی یکی از تخصصیترین و مهمترین شاخههای صنعت ساختمان به شمار میرود که از مرحله نیازسنجی تا بهرهبرداری نهایی را در بر میگیرد. آغاز این مسیر با بررسی نیاز کارفرما و تحلیل نوع کاربری آغاز میشود؛ به عنوان مثال سولههای صنعتی، ورزشی، انبار یا نمایشگاهی، هر یک الزامات سازهای و معماری متفاوتی دارند. پس از مشخصشدن هدف و ابعاد تقریبی، تیم طراحی معماری و سازه وارد عمل میشود تا نقشههای اولیه را با توجه به ضوابط، تمهیدات فنی و خواستههای کارفرما تهیه کند. انتخاب فرم اصلی، تعیین دهانه، ارتفاع، شیب سقف و حتی موقعیت بازشوها جزو مباحث اولیه طراحی سوله است.
در گام بعد، مهندسان سازه با استفاده از نرمافزارهای تخصصی مدل تحلیلی سوله را بر اساس بارهای مرده، زنده، باد و زلزله تهیه میکنند. مقاطع اصلی (ستون و شاهتیر)، مهاربندها و اتصالات، با هدف بهینهسازی مصرف فولاد و افزایش پایداری انتخاب میشوند. در این مرحله نوع مصالح مصرفی (فولاد، پیچ و مهره، صفحات اتصال و رنگ) با در نظر گرفتن شرایط محیطی، هزینه و دوام تعیین خواهد شد.
پس از تصویب نقشهها و تهیه دفترچه محاسبات، نوبت به تهیه نقشههای کارگاهی و شاپ دراوینگ میرسد که تمامی جزئیات ساخت، برش و مونتاژ قطعات را مشخص میکند. ساخت قطعات در کارخانه با ماشینآلات برش، خمکاری، سوراخکاری و جوشکاری انجام میشود، و کنترل کیفیت چندمرحلهای در این بخش از اهمیت ویژهای برخوردار است تا هر قطعه با استانداردهای لازم تطابق داشته باشد.
رنگآمیزی و پوشش ضدزنگ فرآیند دیگری است که باید قبل از انتقال قطعات به محل پروژه انجام شود؛ انتخاب نوع پوشش بسته به شرایط آبوهوایی و میزان رطوبت محیط صورت میگیرد. حمل قطعات به محل نصب معمولا با تریلی یا کامیونهای ویژه انجام میشود و در این مرحله باید شرایط دسترسی به سایت، وزن و ابعاد قطعات مدنظر قرار گیرد.
مونتاژ و نصب سوله در سایت با استفاده از جرثقیلهای مناسب و تحت نظارت کارشناسان فنی صورت میگیرد. ابتدا ستونها و تکیهگاهها بر روی پی قرار میگیرند و سپس سایر اجزا مانند شاهتیر، مهاربندها و بادبندها به سازه متصل میشوند. استفاده از تجهیزات ایمنی و پایش دایم اتصالات حین نصب برای تضمین کیفیت و ایمنی ساخت ضروری است.
پس از پایان اسکلتبندی، عملیات نصب پوشش سقف و دیوارهها آغاز میشود که معمولاً با استفاده از ورقهای گالوانیزه، ساندویچ پانل یا مصالح کامپوزیت انجام میگیرد. نصب دربها، پنجرهها، نورگیرها و اجرای تأسیسات مکانیکی و الکتریکی نیز در مراحل بعدی صورت میگیرد.
در نهایت، بازبینی نهایی و تست سازه (اعم از کنترل ابعاد، راستایی، اتصالات و اطمینان از ایمنی) انجام میشود تا هر گونه نقص فنی یا اجرایی پیش از تحویل نهایی پروژه مرتفع گردد. مدیریت صحیح هر یک از این مراحل، هم از نظر زمانی و هم از نظر اقتصادی اهمیت زیادی دارد و کیفیت نهایی سوله را تعیین میکند. رعایت استانداردهای ملی و بینالمللی، ثبت و مستندسازی کلیه فرآیندها و آموزش نیروی انسانی، از عواملی است که بهرهبردار را از دوام، ایمنی و بهینه بودن سازه مطمئن میسازد و در نهایت موجب رضایت کارفرما و موفقیت پروژه خواهد شد.